Wat is een audiotour of audiogids?

Een audiotour of audiogids biedt een opgenomen gesproken commentaar, gewoonlijk via een handheld toestel, bij een bezoekersattractie zoals een museum. Ze zijn ook beschikbaar voor rondleidingen in de open lucht, of als onderdeel van een georganiseerde rondleiding. Ze bieden achtergrond, context en informatie over de dingen die worden bekeken. Audiogidsen zijn vaak meertalig en kunnen op verschillende manieren beschikbaar worden gesteld. Sommige van de meer uitgebreide rondleidingen kunnen originele muziek en interviews omvatten. Traditioneel ter plaatse gehuurd, meer recentelijk een smartphone audiotour gedownload van het internet of beschikbaar via het mobiele telefoonnetwerk. Sommige audiogidsen zijn gratis of inbegrepen in de toegangsprijs, andere moeten apart worden aangeschaft.

Willem Sandberg, directeur van het Stedelijk Museum in Amsterdam van 1945 tot 1962, was de pionier van ’s werelds eerste audiotours door musea. Bij de uitvinding in 1952 werden de ontwikkelaars aangetrokken door het unieke potentieel om een ervaring te bemiddelen die door elke bezoeker individueel kon worden gecontroleerd, die rijk was aan inhoud, persoonlijk voor hen was, op elk moment beschikbaar was en geschikt was voor leerstijlen die niet werden bediend door catalogus, tekstpaneel of etiket.

Sandbergs ambulante lezingen werden gegeven via een gesloten circuit van kortegolf radio-omroep waarbij de versterkte audio-output van een analoge playback tape recorder diende als zendstation, en de transmissie gebeurde via een lusantenne die rond de galerij of galerijen was bevestigd. Identieke lezingen in het Nederlands, Frans, Engels en Duits werden opgenomen op magneetbanden, beurtelings uitgezonden via de antenne, en door de bezoekers opgevangen via een draagbare radio-ontvanger met hoofdtelefoon, wanneer zij zich binnen de lus bevonden.

Het systeem was zodanig dat alle bezoekers met een ontvanger op elk moment slechts één specifiek stukje commentaar konden horen; zo konden groepen bezoekers zich door de galerijen bewegen en naar tentoongestelde stukken kijken alsof ze door een onzichtbare kracht werden geleid, in volledige synchroniciteit.